Monoclonal antibodies (mAb) ในปี 2562…ตอนที่ 1

ยาประเภท monoclonal antibodies มีบทบาทมากในการช่วยชีวิตผู้ป่วย ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามียา monoclonal antibodies ออกวางจำหน่ายมากมายในข้อบ่งใช้ต่างๆ สำหรับปี 2562 มียาใหม่ในกลุ่มนี้วางจำหน่ายแล้ว (ในยุโรป อเมริกา หรือเอเชีย) เท่าที่รวบรวมได้ ได้แก่ polatuzumab (ผลิตอยู่ในรูป antibody-drug conjugate คือ polatuzumab vedotin ซึ่ง polatuzumab เป็น humanized IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ CD79b บน B-cells สำหรับรักษา diffuse large B-cell lymphoma), ramucirumab (เป็น human IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ vascular endothelial growth factor receptor 2 สำหรับรักษาโรคโรคมะเร็งตับ), risankizumab (เป็น humanized IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ interleukin-23p19 subunit สำหรับรักษาโรคสะเก็ดเงิน), romosozumab (เป็น humanized IgG2 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ sclerostin สำหรับรักษาโรคกระดูกพรุนในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน), sintilimab (เป็น human IgG4 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ programmed cell death protein 1 สำหรับรักษาโรค Hodgkin’s lymphoma)

นอกจากนี้ยังมีการนำยา monoclonal antibodies ที่วางจำหน่ายอยู่แล้วมาผลิตเป็นยาสูตรผสม ยาใหม่สูตรผสมดังกล่าวที่วางจำหน่ายในปีนี้เท่าที่รวบรวมได้ ได้แก่ avelumab/axitinib (avelumab human IgG1λ monoclonal antibody จับจำเพาะกับ programmed cell death ligand 1 ส่วน axitinib เป็น kinase inhibitor ยาสูตรผสมนี้สำหรับรักษา advanced renal cell carcinoma), obinutuzumab/venetoclax (obinutuzumab เป็น humanized IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ CD20 บน B-cells ส่วน venetoclax เป็น B-cell lymphoma 2 inhibitor ยาสูตรผสมนี้สำหรับรักษา chronic lymphocytic leukemia/small lymphocytic lymphoma), trastuzumab/hyaluronidase (trastuzumab เป็น humanized IgG1κ monoclonal antibody จับจำเพาะกับ human epidermal growth factor receptor 2 protein ส่วน hyaluronidase-oysk เป็น endoglycosidase ช่วยเพิ่มอัตราการดูดซึม trastuzumab ที่ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ยาสูตรผสมนี้สำหรับรักษา HER2-overexpressing breast cancer), atezolizumab/carboplatin/etoposide (atezolizumab เป็น humanized IgG1к monoclonal antibody จับจำเพาะกับ programmed cell death ligand 1 ส่วน carboplatin เป็น alkylating antineoplastic และ etoposide เป็น DNA topoisomerase II inhibitor ยาสูตรผสมนี้สำหรับรักษา extensive-stage small cell lung cancer)

ส่วนยา monoclonal antibodies ที่อยู่ระหว่างรอการอนุมัติเพื่อการจำหน่ายขณะนี้มีหลายชนิด เช่น leronlimab (เป็น humanized IgG4 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ C-C chemokine receptor type 5 สำหรับรักษาโรคมะเร็งเต้านม ยานี้ยังมีการศึกษาเพื่อใช้กับโรคอื่นอีกหลายอย่าง), brolucizumab (เป็น humanized single-chain antibody fragment จับจำเพาะกับ vascular endothelial growth factor A สำหรับรักษา wet age-related macular degeneration), enfortumab (ผลิตอยู่ในรูป antibody-drug conjugate คือ enfortumab vedotin ซึ่ง enfortumab เป็น human IgG1 monoclonal antibody จับจำเพาะกับ nectin 4 สำหรับรักษา urothelial cancer) และขณะนี้มียาประเภท monoclonal antibodies ที่อยู่ในการศึกษาระยะต่างๆ อีกมากมายเช่นกัน

อ้างอิงจาก:

(1) Kaplon H, Reichert JM. Antibodies to watch in 2019. MAbs 2019;11: 219-38; (2) U.S. Food and Drug Administration. Drug approvals and databases. https://www.fda.gov/Drugs/InformationonDrugs/; (3) European Medicines Agency. Medicines under evaluation. https://www.ema.europa.eu/en/medicines/medicines-under-evaluation#2019-section