Direct acting antivirals กับความเสี่ยงต่อ hepatitis B reactivation

Direct acting antivirals (DAAs) เป็นยารักษาโรคไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรัง แบ่งเป็นกลุ่มย่อยหลายกลุ่มตามการออกฤทธิ์ในการยับยั้ง HCV-coding proteins ตัวอย่างยา เช่น telaprevir, boceprevir, simeprevir, daclatasvir, sofosbuvir, dasabuvir, paritaprevir, ombitasvir ยาในกลุ่มนี้มีประสิทธิภาพมากในการกำจัดไวรัสตับอักเสบซี (hepatitis C virus; HCV) โดยใช้ร่วมกับยาต้านไวรัสชนิดอื่นหรือใช้ร่วมกันเองในกลุ่ม DAAs (ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ในเรื่อง “Direct acting antivirals: update” ใน “ข่าวยา” ประจำสัปดาห์ที่ 2 เดือน ตุลาคม ปี 2559)

ที่ผ่านมามีรายงานออกมาหลายฉบับเกี่ยวกับการเกิด reactivation ของไวรัสตับอักเสบบี (hepatitis B virus; HBV) ในผู้ที่ได้รับการรักษาด้วย DAAs และเมื่อต้นเดือนตุลาคมปีนี้ USFDA ได้รับทราบข้อมูลเกี่ยวกับการเกิด HBV reactivation ในผู้ป่วยจำนวน 24 ราย ที่มีการติดเชื้อ HCV ร่วมกับ HBV และได้รับการรักษาด้วย DAAs ในช่วง 31 เดือน นับตั้งแต่ 22 พฤศจิกายน 2556 ถึงวันที่ 18 กรกฎาคม 2559 ในจำนวน 24 รายนี้มีทั้งข้อมูลจากรายงานที่ส่งมายัง USFDA และข้อมูลที่ได้จากสิ่งตีพิมพ์ ในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิต 2 รายและมีผู้ที่ต้องเข้ารับการปลูกถ่ายตับ 1 ราย เมื่อย้อนดูข้อมูลการศึกษาทางคลินิกของยาในกลุ่มนี้ไม่พบรายงานถึง HBV reactivation ทั้งนี้อาจเนื่องจากช่วงนั้นได้คัดผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อ HBV ออกไปตั้งแต่แรกแล้ว ด้วยเหตุนี้ USFDA จึงแนะนำให้มีการปรับปรุงคำเตือนยาในกลุ่ม DAAs โดยเพิ่มข้อความที่เกี่ยวข้องกับ HBV reactivation ลงในเอกสารที่เป็นข้อมูลผลิตภัณฑ์โดยทำเป็น “Boxed Warning” พร้อมทั้งมีข้อแนะนำบุคลากรทางการแพทย์ว่าก่อนเริ่มให้ยา DAAs ควรคัดกรองผู้ป่วยเพื่อตรวจหาการติดเชื้อ HBV ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่กำลังติดเชื้ออยู่หรือติดเชื้อช่วงก่อนหน้านี้ และควรติดตามตรวจเลือดเพื่อดูการกำเริบของเชื้อหรือการเกิด reactivation ตลอดช่วงการใช้ยาและหลังการใช้ยา นอกจากนี้ยังแนะนำผู้ป่วยที่จะเข้ารับการรักษาโรคไวรัสตับอักเสบซีว่าให้แจ้งผู้ทำการรักษาทราบถึงประวัติการติดเชื้อ HBV ตลอดจนปัญหาอื่นที่เกี่ยวกับตับ และอย่าหยุดการใช้ยา DAAs เองโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์ผู้ให้การรักษา

อ้างอิงจาก:

(1) USFDA. FDA Drug Safety Communication: FDA warns about the risk of hepatitis B reactivating in some patients treated with direct-acting antivirals for hepatitis C. http://www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/ucm522932.htm; (2) Takayama H, Sato T, Ikeda F, Fujiki S. Reactivation of hepatitis B virus during interferon-free therapy with daclatasvir and asunaprevir in patient with hepatitis B virus/hepatitis C virus co-infection. Hepatol Res 2016;46:489-91; (3) Hayashi K, Ishigami M, Ishizu Y, Kuzuya T, Honda T, Nishimura D, et al. A case of acute hepatitis B in a chronic hepatitis C patient after daclatasvir and asunaprevir combination therapy: hepatitis B virus reactivation or acute self-limited hepatitis? Clin J Gastroenterol 2016;9:252-6; (4) De Monte A, Courjon J, Anty R, Cua E, Naqvi A, Mondain V, et al. Direct-acting antiviral treatment in adults infected with hepatitis C virus: reactivation of hepatitis B virus coinfection as a further challenge. J Clin Virol 2016;78:27-30.