Ondansetron ชนิดฉีดเข้าหลอดเลือดดำ...ขนาดยาสำหรับผู้สูงอายุ

Ondansetron เป็นยาในกลุ่ม serotonin 5-HT3 receptor antagonists ใช้ป้องกันอาการคลื่นไส้และอาเจียนที่เกิดจากการได้รับยาเคมีบำบัดสำหรับโรคมะเร็ง (cancer chemotherapy) รังสีรักษา (radiation therapy) และการผ่าตัด อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ เช่น ท้องผูก เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ มีไข้ นอกจากนี้อาจพบคลื่นไฟฟ้าหัวใจมีระยะ QT ยาวขึ้น (QT prolongation) ซึ่งนำไปสู่ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิด Torsade de Pointes ที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต (life-threatening heart arrhythmia) ได้ แม้ว่าภาวะผิดปกติดังกล่าวนี้มีโอกาสเกิดได้กับผู้ปวยรายใดๆ และเกิดกับผลิตภัณฑ์รูปแบบใดก็ได้ แต่พบว่ามักเกิดกับยาชนิดฉีดเข้าหลอดเลือดดำและความเสี่ยงจะเพิ่มตามขนาดยา เช่น การฉีดยาต่อครั้งในขนาดที่สูงกว่า 16 มิลลิกรัม นอกจากนี้ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นหากใช้ร่วมกับยาอื่นที่ทำให้เกิด QT prolongation ได้ หรือผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจร่วมด้วย เช่น กลุ่มอาการ QT ยาวมาแต่กำเนิด (congenital long QT syndrome) ภาวะหัวใจล้มเหลว (congestive heart failure) ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะชนิดเต้นช้า (bradyarrhythmias) จึงมีข้อกำหนดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยานี้เพื่อลดความเสี่ยงต่ออาการไม่พึงประสงค์ดังกล่าว รวมถึงเมื่อไม่นานมานี้บริษัทผู้ผลิตยาโดยการหารือกับองค์กรด้านสุขภาพของแคนาดา (Health Canada) ได้ให้ข้อแนะนำเกี่ยวกับการจำกัดขนาดยา ondansetron (Zofran®) ชนิดฉีดเข้าหลอดเลือดดำในผู้สูงอายุไปในทิศทางเดียวกันกับ European Medicines Agency (EMA) และข้อมูลในประเทศนิวซีแลนด์ เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิด QT prolongation โดยแนะนำขนาดยาสำหรับผู้ที่อายุกว่า 65 ปีแต่ไม่ถึง 75 ปี ให้ฉีดยาต่อครั้งในขนาดไม่เกิน 16 มิลลิกรัม ส่วนผู้ที่อายุตั้งแต่ 75 ปีขึ้นไปฉีดยาต่อครั้งในขนาดไม่เกิน 8 มิลลิกรัม ส่วนขนาดยาต่อมาให้ได้ต่อครั้งไม่เกิน 8 มิลลิกรัม โดยอาจให้อีกในเวลา 4 และ 8 ชั่งโมงหลังจากให้ครั้งแรก ปริมาณยาทั้งหมดที่จะให้ต่อครั้งต้องเจือจางในน้ำเกลือหรือของเหลวอื่นที่เข้ากันได้กับยาในปริมาตร 50-100 มิลลิลิตร ฉีดเข้าหลอดเลือดดำอย่างช้าๆ โดยใช้เวลาไม่น้อยกว่า 15 นาที

อ้างอิงจาก:

(1) Zofran (ondansetron)Dosage and administration of intravenous ondansetron in geriatrics (>65 years of age) - For Health Professionals. http://healthycanadians.gc.ca/recall-alert-rappel-avis/hc-sc/2014/39943a-eng.php; (2) Ondansetron injection. http://www.rxlist.com/zofran-injection-drug.htm; (3) New Zealand data sheetZofran® injection. http://www.medsafe.govt.nz/profs/datasheet/z/Zofraninj.pdf