Dulaglutide…GLP-1 receptor agonist ชนิดใหม่สำหรับรักษาโรคเบาหวาน

ยารักษาโรคเบาหวาน (antidiabetic drugs) มีหลายกลุ่มซึ่งมีการออกฤทธิ์ที่แตกต่างกัน ปัจจุบันกลุ่ม glucagon-like peptide-1 (GLP-1) receptor agonists (หรือ incretin mimetics--ดูคำอธิบายใน “ข่าวยา” ก่อนหน้านี้) ได้รับความสนใจมาก ซึ่ง GLP-1 เป็นฮอร์โมนในทางเดินอาหาร (gut hormone) หลั่งโดย L cell จากลำไส้เล็กส่วนปลาย มีฤทธิ์ลดระดับน้ำตาลในเลือดโดยชักนำให้มีการหลั่งอินซูลินที่ตอบสนองต่อระดับกลูโคสที่สูงขึ้น (glucose-dependent insulin secretion) ในขณะที่ยับยั้งการหลั่งกลูคากอน (glucagon) ดังนั้นหากระดับกลูโคสปกติ GLP-1 จะไม่กระตุ้นการหลั่งอินซูลิน จึงไม่ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (hypoglycemia) GLP-1 ยังช่วยทำให้ตับอ่อนไวต่อระดับกลูโคสและยับยั้งการเกิด pancreatic β-cell apoptosis นอกจากนี้ GLP-1 ยังมีฤทธิ์อื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับการลดระดับน้ำตาลในเลือด เช่น ฤทธิ์ลดการหลั่งสารคัดหลั่งในกระเพาะอาหาร ฤทธิ์ลดการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหาร ยาที่ออกฤทธิ์เป็น GLP-1 receptor agonist จึงมีฤทธิ์เหมือนกับ GLP-1 ขณะนี้ยาในกลุ่ม GLP-1 receptor agonists ที่วางจำหน่ายแล้ว ได้แก่ exenatide, liraglutide, lixisenatide, albiglutide และ dulaglutide ยาเหล่านี้ทุกตัวใช้ฉีดเข้าใต้ผิวหนังเพื่อลดน้ำตาลในเลือดสำหรับรักษาผู้ป่วยโรคเบาหวานแบบที่ 2 (type 2 diabetes mellitus) ร่วมกับการควบคุมอาหารและการออกกำลังกาย สำหรับ dulaglutide ซึ่งเป็นตัวล่าสุดในกลุ่มนี้ที่เริ่มวางจำหน่ายเมื่อเดือนที่แล้ว เป็นยาชีววัตถุประเภท recombinant fusion protein มีการเรียงตัวของกรดอะมิโนประมาณ 90% ที่เหมือนกับ endogenous human GLP-1 (7-37) มีน้ำหนักโมเลกุลประมาณ 63 กิโลดาลตัล ทนต่อการถูกทำลายฤทธิ์โดยเอนไซม์ dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4) ขนาดยาที่แนะนำคือ เริ่มด้วย 0.75 มิลลิกรัม สัปดาห์ละ 1 ครั้ง โดยไม่ต้องคำนึงถึงมื้ออาหาร ใช้ฉีดเข้าใต้ผิวหนังบริเวณท้อง ต้นขา หรือต้นแขน หากยังควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ตามต้องการอาจเพิ่มเป็น 1.5 มิลลิกรัม สัปดาห์ละ 1 ครั้ง (ซึ่งเป็นขนาดสูงสุดที่แนะนำ) อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน ปวดท้อง เบื่ออาหาร

อ้างอิงจาก:

(1) Fonseca VA. New developments in diabetes management: medications of the 21st century. Clin Ther 2014;36:477-84; (2) FDA Approves Trulicity (dulaglutide) for type 2 diabetes. http://www.drugs.com/newdrugs/fda-approves-trulicity-dulaglutide-type-2-diabetes-4083.html; (3) Trulicity (dulaglutide)  Highlights of prescribing information. http://pi.lilly.com/us/trulicity-uspi.pdf