Ketoconazole ชนิดรับประทาน…กับความเป็นพิษต่อตับที่ถึงตาย

Ketoconazole เป็นยาต้านเชื้อรา มีโครงสร้างเป็นพวก imidazole ทำเป็นยาในรูปแบบที่ใช้ประทานและยาใช้ภายนอกในรูปครีมและแชมพู มีฤทธิ์ต้านเชื้อราหลายชนิด ยาภายนอกใช้กับเชื้อราพวก dermatophytes และยีสต์ ส่วนยารับประทานใช้กับเชื้อราที่ก่อโรค candidosis, histoplasmosis, coccidioidomycosis เป็นต้น อาการไม่พึงประสงค์ต่อตับ เช่น การเกิดตับอักเสบนั้นเป็นที่ทราบกันอยู่แล้ว นอกจากนี้ยังรบกวนการทำงานของต่อมหมวกไต (ยับยั้งการสังเคราะห์ adrenal steroids อาจทำให้เกิด adrenal insufficiency) และการที่ยานี้มีฤทธิ์แรงในการยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4 จึงเกิดปฏิกิริยากับยาอื่นได้มาก มีข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับยานี้ที่ทำให้เกิดพิษต่อตับรุนแรงได้เมื่อใช้ในขนาดสูงเป็นเวลาสั้นๆ หรือขนาดต่ำแต่ใช้นาน ซึ่งการเกิดพิษต่อตับอาจรุนแรงจนถึงขั้นต้องทำการปลูกถ่ายตับหรือทำให้ตาย และเมื่อเร็วๆ นี้มีบางประเทศได้มีการเพิ่มคำเตือนยา ketoconazole ชนิดรับประทานในเรื่องที่เกี่ยวกับการเกิดพิษต่อตับรุนแรงจนอาจต้องทำการปลูกถ่ายตับหรือทำให้ตาย อีกทั้งไม่แนะนำให้ใช้ยานี้ในรูปแบบรับประทานเพื่อเป็นยาอันดับแรกในการรักษา (first-line treatment) โรคเชื้อรา ส่วนกรณียาที่ใช้ภายนอกไม่พบปัญหาดังกล่าว ทั้งในเรื่องความเป็นพิษต่อตับ การรบกวนการทำงานของต่อมหมวกไต ตลอดจนการเกิดปฏิกิริยากับยาอื่น



อ้างอิงจาก:

(1) Ketoconazole: fatal liver injury. WHO Drug Information Vol. 27, No. 3, 2013;27(3):219; (2) FDA Drug Safety Communication, 26 July 2013 at http://www.fda.gov/Drugs/; (3) http://www.rxlist.com/nizoral-drug.htm