การตั้งตำรับยาฉีดไดคลอฟีแนคโดยไม่ใช้ตัวทำละลายร่วม

โดย: พัฒนาพร จันทร์อ่อน,วีรวรรณ บุญเลิศ    ปีการศึกษา: 2553    กลุ่มที่: 37

อาจารย์ที่ปรึกษา: ณรงค์ สาริสุต    ภาควิชา: ภาควิชาเภสัชอุตสาหกรรม

Keyword: ยาฉีดไดคลอฟีแนค, สารประกอบเชิงซ้อน, ค่าการละลาย, การพัฒนาตำรับ, ความคงตัว, Diclofenac injection, complexation, solubility, formulation, stability
บทคัดย่อ:
โครงการนี้เป็นการพัฒนาสูตรตำรับยาฉีดไดโคลฟีแนคโซเดี่ยม ซึ่งเป็นยาที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) มีคุณสมบัติเป็นกรดอ่อน มี pKa ประมาณ 4 และมีค่าการละลายต่ำมากแม้จะเตรียมในรูปเกลือโซเดี่ยม คือประมาณ 24.5 มก./มล. ที่ 37 oซ สูตรตำรับยาฉีดที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันต้องอาศัยตัวทำละลายร่วม ซึ่งประกอบด้วยตัวทำละลายอินทรีย์ การตั้งตำรับโดยไม่ใช้ตัวทำละลายร่วม เช่น การใช้สารประกอบเชิงซ้อนจะช่วยให้ยาฉีดมีความปลอดภัยและมีผลข้างเคียงลดลง จากการทดลองการเกิดสารประกอบเชิงซ้อนระหว่างไดโคลฟีแนคโซเดี่ยม กับสารเกิดสารประกอบเชิงซ้อนที่ศึกษา ได้แก่ β-cyclodextrin, polyethylene glycol 4000 (PEG 4000), povidone K30 (PVP K30), และ sodium deoxycholate พบว่า PVP K30 สามารถเกิดสารประกอบเชิงซ้อนกับตัวยา โดยเพิ่มค่าการละลายได้มากที่สุด เมื่อพัฒนาเป็นตำรับยาฉีด โดยเตรียมสารละลายไดโคลฟีแนคโซเดี่ยม กับสารเกิดสารประกอบเชิงซ้อน ได้แก่ β-cyclodextrin, PVP K30, และ sodium deoxycholate และมีสารช่วยต่างๆ ในตำรับ ได้แก่ สารต้านออกซิเดชั่น สารกันเสีย และสารคีเลต จากการทดลองพบว่า ตำรับที่มีความคงตัวดีที่สุด คือตำรับที่มี sodium deoxycholate เป็นสารเกิดสารประกอบเชิงซ้อน มี monothioglycerol 0.5% เป็นสารต้านออกซิเดชั่น และ benzyl alcohol 1.5% เป็นสารกันเสีย
abstract:
This project was the formulation of diclofenac sodium injection, a non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs), which is a weak acid with pKa around 4 and having very low solubility even in sodium salt form, i.e. 24.5 mg/ml at 37 oC. Injectable solutions widely used today employ cosolvent systems containing organic solvents. Formulations without cosolvency such as using complexation would provide safety and reduced side effect of injections. The complexation studies between diclofenac sodium and some complexing agents, i.e. β-cyclodextrin, polyethylene glycol 4000 (PEG 4000), povidone K30 (PVP K30), and sodium deoxycholate showed that PVP K30 could readily form complex with the drug by maximizing its solubility. Further formulation of injection was conducted by using solution of diclofenac sodium with complexing agents, i.e. β-cyclodextrin, PVP K30, and sodium deoxycholate, and containing other excipients such as antioxidant, preservative, and chelating agent. The results showed that the most stable formulation comprised sodium deoxycholate as complexing agent, monothioglycerol 0.5% as antioxidant, and benzyl alcohol 1.5% as preservative.
.