คือสมมติว่าวันนี้มีอะไรกับแฟนแล้วทานยาคุมฉุกเฉินไป วันต่อมาก็มีอะไรกับแฟนอีก อยากทราบว่าต้องทานยาคุมฉุกเฉินอีกมั้ยคะ? แล้วถ้าไม่ทานอีก จะท้องไหมคะ?

คำตอบ

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมีผลรบกวนกระบวนการตกไข่ รบกวนการที่อสุจิจะเข้าไปผสมกับไข่ รวมทั้งส่งผลเปลี่ยนแปลงเยื่อบุโพรงมดลูกเพื่อทำให้ยากแก่การฝังตัวของไข่ที่ผสมกับอสุจิแล้ว การรับประทานยาคุมฉุกเฉินไม่ได้มีผลป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 100% แต่เป็นการไปลดโอกาสตั้งครรภ์ลงจากเดิม ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินหากรับประทานยาเม็ดแรกภายใน 72 ชั่วโมง หลังการมีเพศสัมพันธ์ตามด้วยยาเม็ดที่สอง จะให้ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 75% แต่หากเริ่มยาเม็ดแรกภายใน 24 ชั่วโมง หลังการมีเพศสัมพันธ์ จะให้ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์เพิ่มขึ้นเป็น 85% ดังนั้นจึงควรรับประทานยาเม็ดแรกหลังการมีเพศสัมพันธ์ให้เร็วที่สุด ในกรณีดังกล่าวหากมีเพศสัมพันธ์อีกหลังรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ซึ่งเป็นช่วงที่ฤทธิ์ของยาคุมกำเนิดฉุกเฉินลดลงจึงมีโอกาสตั้งครรภ์เพิ่มขึ้น หากมีเพศสัมพันธ์ในระหว่างที่ยังรับประทานยาไม่ครบสองเม็ด ก็รับประทานยาให้ครบไม่ต้องเริ่มยาใหม่ แต่หากมีเพศสัมพันธ์หลังรับประทานยาครบทั้งสองเม็ดก็อาจเริ่มยาแผงใหม่ได้แต่อาจเพิ่มความเสี่ยงของอาการข้างเคียงจากยา เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เจ็บเต้านม เลือดประจำเดือนแปรปรวน หรือมีเลือดออกผิดปกติ ดังนั้นหากต้องการมีเพศสัมพันธ์ต่อไปแนะนำให้ใช้ถุงยางอนามัย หรือรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดปกติทั่วไปโดยเริ่มรับประทานตามที่แนะนำในเอกสารกำกับยา และหากประจำเดือนไม่มาตามกำเนิดแนะนำให้ตรวจสอบการตั้งครรภ์ Key words: contraceptive, pregnant, emergency contraception, ยาคุมกำเนิด, ตั้งครรภ์, ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน

Reference:
1. Armstrong C. ACOG recommendations on emergency contaception. Am Fam Physician 2010; 15: 1278.
2. http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/thai/knowledgeinfo.php?id=54

Keywords:
-