อยากถามเกี่ยวกับการใช้ยาลดน้ำหนักค่ะ กรณีที่เกิดการโยโย่ เกิดจากการที่ระหว่างใช้ยาลดน้ำหนัก ไม่ได้กินอาหารจำพวกโปรตีนให้เพียงพอ และไม่ได้ออกกำลังกาย รวมถึงไม่ได้ควบคุมอาหาร จึงเกิดการโยโย่ เข้าใจถูกไหมคะ? ถ้าเกิดเรากินยาลดน้ำหยักแต่เราควบคุมอาหาร กินดี กินคลีน และกินโปรตีนให้พอ หลังจากเลิกกินยาลดน้ำหนัก ยังมีโอกาสโยโย่ไหมคะ

คำตอบ

ยาลดความอ้วนมีข้อบ่งใช้ในผู้ที่มีค่าดัชนีมวลกายมากกว่าหรือเท่ากับ 27 กิโลกรัมต่อตารางเมตร (ค่าดัชนีมวลกาย คำนวณมาจาก ค่าน้ำหนักตัว [กิโลกรัม] หารด้วย ส่วนสูง [เมตร] ยกกำลังสอง) มักแนะนำให้ใช้ยาลดความอ้วนควบคู่กับการคุมอาหารและออกกำลังกาย หากไม่ปฏิบัติควบคู่ไป อาจทำให้การลดน้ำหนักไม่ได้ผล หรือเกิดโยโย่เอฟเฟคขึ้น เนื่องจากวิธีการลดน้ำหนักที่ดีต่อสุขภาพและยั่งยืน คือ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การรับประทานอาหารร่วมกับการออกกำลังกายอย่างเหมาะสม เช่น เลือกรับประทานอาหารประเภทต้มหรือนึ่ง รับประทานอาหารในสัดส่วน “2:1:1” คือ ผัก 2 ส่วน ต่อ โปรตีน 1 ส่วน ต่อ ข้าวหรือแป้ง 1 ส่วน ควบคุมปริมาณอาหารในแต่ละมื้อ ออกกำลังกายวันละ 30-60 นาที อย่างน้อย 5 วันต่อสัปดาห์ เน้นการเดินแทนการใช้ลิฟต์ เป็นต้น ดังนั้นหากสามารถควบคุมการรับประทานอาหารได้อย่างสม่ำเสมอและออกกำลังกายเป็นประจำ จะมีโอกาสเกิดโยโย่เอฟเฟคได้น้อย แม้หยุดใช้ยาลดความอ้วนแล้ว

Reference:
[1] พัชญา บุญชยาอนันต์, ยงเกษม วรเศรษฐการกิจ, บรรณาธิการ. คู่มือแนวทางการดูแลผู้ที่น้ำหนักเกินและอ้วน เครือข่ายคนไทยไร้พุง ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 13 มิถุนายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://dol.thaihealth.or.th/resourcecenter/sites/default/files/documents/ khuumuueaenwthaangkaarldnamhnak.pdf?download
[2] สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. โภชนาการสำหรับทุกช่วงวัย [อินเทอร์เน็ต]. 2562. [เข้าถึงเมื่อ 16 มิถุนายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://multimedia.anamai.moph.go.th/oawoocha/2019/07/HP-eBook_02.pdf

Keywords:
ยาลดน้ำหนัก, โยโย่เอฟเฟค